Odra 1300

Odra 1300 – polskie komputery mainframe z serii Odra produkowane w Elwro z wykorzystaniem licencji angielskiej firmy ICL.

Licencja dotyczyła dokumentacji logicznej maszyny ICL 1904 i taśm z pełnym oprogramowaniem podstawowym i użytkowym, w tym kompletu testów kontrolnych.

Na organizacji komputerów ICL oparto organizację komputerów Odra 1304 i Odra 1305, natomiast polska była konstrukcja sprzętowa i technologia wywodząca się z zastosowanej w maszynie cyfrowej Odra 1204. Całkowicie polską konstrukcją były: Odra 1325, Rodan i SKOK.

Odra 1304.
1973 r.

Otwarta jednostka centralna Odry 1305.
1974 r.

Jednostka centralna Odry 1325.

Emulowanie Odry

W celu wykorzystania bogatego oprogramowania, powstał pod kierunkiem Lesława Sieniawskiego, we wrocławskim Instytucie Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów, emulator i symulator Odry 1300, z własną wersją części rezydentnej systemu operacyjnego, na komputery R-32 i R-34.

Można na nim uruchomić zmodyfikowany system operacyjny z nakładką GEORGE 3 i programy.

Krytyczne dla wydajności funkcje emulatora realizowane są przez specjalny rozkaz, dlatego wymaga on uzupełnienia pamięci stałej procesora z mikroprogramem. Rozkaz wykonuje główną pętlę emulatora pobierającą i dekodującą rozkazy Odry.

Symulator może działać na standardowym procesorze, ale jest czterokrotnie wolniejszy.

Organizacja serii 1300

Pamięć

• 24-bitowe podzielone na 4 znaki
• 64 znaki zapisywane w 6 bitach bez rozróżnienia wielkości liter z możliwością zapisu rozszerzonego zestawu znaków w 12 bitach
• 8 24-bitowych akumulatorów stałoprzecinkowych, w tym 3 indeksy (zajmowały pierwsze 8 słów pamięci przydzielonej programowi o adresach 0-7).
• 1 48-bitowy akumulator zmiennoprzecinkowy w pamięci przydzielonej programowi o adresie 12-13 (96-bitowy podwójnej precyzji, w Odrach realizowany programowo)
• przestrzeń adresowa programów – 32 albo 256 kilosłów
• adresowanie z dokładnością do słowa z dodatkowym adresem znaku w słowie dla operacji na znakach.

Rozkazy (podstawowa organizacja)

• 15-bitowy podstawowy adres dla skoków, dla pozostałych podzielony na pola:
  • 12-bitowy adres operandu
  • 3-bitowy adres akumulatora
• 2-bitowy adres indeksu
• 7-bitowy kod rozkazu
• rozkazy niewykonywane sprzętowo zwane „ekstrakod” realizowane przez przerwania:
  • wywołania systemu operacyjnego
  • operacje wejścia/wyjścia
  • niektóre rozkazy np. zmiennoprzecinkowe w Odra 1325 bez przystawki zmiennoprzecinkowej.

Wieloprogramowość

Zależnie od systemu operacyjnego od 4 do ograniczonej tylko możliwościami sprzętu. Praktycznie w ośrodkach przy pracy wsadowej 1 lub 2.

Ochrona programów

Każdy aktywny program zajmował ciągły obszar pamięci zaczynający się od zerowego adresu logicznego i ograniczony górnym wskaźnikiem. Sprzęt wyliczał adres fizyczny dodając przesunięcie i nie pozwalał przekroczyć zakresu przydzielonego przez system. Całą pamięć fizyczną mógł adresować jedynie system operacyjny.

Urządzenia wejścia-wyjścia

Perforator taśmy - eksponat w Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej

• monitor – elektryczna maszyna do pisania
• czytnik taśmy
• perforator taśmy
• czytnik kart dziurkowanych
• drukarka wierszowa
• multiplekser i terminale

Pamięć masowa

Pamięć PT-3 komputera Odra 1300

• pamięć taśmowa (początkowo w Odra 1304 jednostki pamięci PT-2 następnie PT-3 z jednostką sterującą)
• dyski magnetyczne
• bębny magnetyczne typu PB-7 z jednostką sterującą – wyjątkowo

Oprogramowanie

System operacyjny

• EXEC – podstawowy system operacyjny
• nakładki na system operacyjny:
  • GEORGE 2 – wsadowy; mógł pracować bez dysków sztywnych
  • GEORGE 3 – wielodostępny; wymagał dysków sztywnych

Języki programowania

Początkowo:

• ALGOL
• PLAN I, II, III, IV (makroasembler)
• COBOL
• Fortran II i IV
• JEAN.

Następnie:

• BASIC
• Pascal
• Snobol
• SL-77 (opracowany na Politechnice Łódzkiej)

Zobacz też

• CK-325
• Adapter międzymaszynowy ADM 305/1

Linki zewnętrzne

• ICL 1900 (ang.)